Ooit was Lauswolt in Beetsterzwaag het riante domein van gelukkige notabelen. Mannen van statuur flaneerden, als ze de koets op stal lieten, met enige regelmaat met hun gejurkte juffrouwen over de statige beukenlanen naar het rondeel in het beekdal van het Koningsdiep.

 

Nu, enkele eeuwen na dato, dient het Friese landgoed met een oppervlakte van maar liefst tweehonderdvijftig hectare als sprookjesachtige speelplaats van golfende natuurliefhebbers uit het gehele land. Alhoewel de koetsen hebben plaatsgemaakt voor golfkarren en benenwagens, en de degens en schietijzers inmiddels zijn ingewisseld voor drivers en putters, voel je je in dit dromerige golfeldorado ook vandaag nog keizer te rijk. Golfclub Lauswolt weerspiegelt met haar parklandschap, heideachtig zomereikenberkenbos en uniek beekdal feilloos haar provincie; tijdens een ronde over haar groene pels beland je keer op keer in beeldschone, kleurrijke kijkdoosjes, die de ontvankelijke ziel onmogelijk onberoerd laten.

 

Bij het lopen van de twee lussen van ieder negen holes, gemaakt in respectievelijk 1964 en 1995, doorkruis je op Lauswolt gedurende tien kilometer drie uiteenlopende typen landschappen. Aan de voet van het voormalig landhuis waan je je op een Engelse parkbaan, met uitgestrekte fairways en slingerende paadjes tussen flamboyante rododendrons en monumentale, solitaire rode beuken, die in de zomer prachtig bordeaux kleuren. In de zichtlijnen vanuit het park doemt het imposante, Floridiaans ogende bosgebied al op, waar, aangevoerd door beuken en eiken, lariksen, douglassparren en grove dennen het hele jaar door een fier groen fort vormen. Aan de zuidkant van de baan ligt het oer-Hollandse beekdal, waar de zandgronden van het Wallebosch overgaan naar nattere veengronden, met een subliem wijds uitzicht over de van watervogels doordrenkte uiterwaarden.

 

Het continu veranderende decor, met opvallende kleurschakeringen en interessante spelingen van licht en donker, lijkt regelrecht uit de films van de Coen Brothers te komen. Eén groot verschil: op dit doek is het, op de ruisende oostenwind en luidkeelse zwarte spechten, mezen en sijsjes na, vrijwel altijd vooral muisstil.

 

Lauswolt ligt in het beekdalgebied Van Oordt’s Mersken, waar meanderende beken, waaronder het Koningsdiep, vanuit het Drents Plateau het moerassige landschap doorklieven. Op dit schrale, drassige en vaak glinsterende stuk ‘wetland’ – lijkt Fries, is Engels – langs de randen van in totaal vijf holes bevinden zich de bijzonderste plant- en diersoorten. Als je met je loep op je knieën tussen de pluisjes van het eenarig wollegras het hoogveen in kruipt, vind je bijvoorbeeld zonnedauw: verleidelijke speldenkussens van paarse tentakeltjes die insecten lokken met een zoet sapje, en ze uiteindelijk langzaam verorberen.

 

Op het landgoed leven maar liefst zevenendertig soorten broedvogels, het aandeel van de watervogels is er groot. Enorme ooievaars maken in het beekdal de dienst uit, net als aalscholvers, die je regelmatig als Christus de Verlosser in de zon op de fairway ziet staan om hun natte vleugels te drogen. De watersnip steekt zo nu en dan vanuit de rietkragen zijn snavel in het water voor slakjes en wormpjes. Vanaf het voorjaar kun je buizerds en raven in de boomtoppen aan de bosrand zien loeren op salamanders en ringslangen die door de rough en de fairway schieten.

 

Het bosgebied, dat zo’n honderd hectare beslaat, is minstens even mooi. Grote plakkaten van felgroen fluorescerend mos verlichten er in de wintermaanden de donkerte onder de beuken. In de namiddag is de schaduwwerking van het scheerlicht er adembenemend: de schaduwen van grove dennen, die ontspannen over de baan leunen, zorgen vanuit je golfkar voor een continu licht-donker, als een zacht oranje, fluwelen stroboscoop. Vanaf augustus doen de uitbundige paarse flanken van de heide een extra duit in het zakje.

 

Het bos wordt doorkruist met meerdere dwarsverbindingen van eiken- en beukenlanen van soms wel honderdzeventig jaar oud; ze leveren fotogenieke doorkijkjes op. In de bomen nestelen zich zwarte spechten en boommarters, in de aanliggende sloten, die met mossen en varens bekleed zijn, wachten ijsvogeltjes rustig op hun toenaderende maaltje. Er zijn meer diersoorten die in het Wallebosch lekker doen alsof ze thuis zijn. Eekhoorns schieten driftig van boom naar boom, vocale zwarte spechten lijken een minder teruggetrokken bestaan te leven dan gewoonlijk, in het binnenbos leven acht tot tien reeën een vrij zorgeloos bestaan, en ook de huisuil, die je bijna het gehele jaar in de beuk tussen hole negen en achttien kunt zien, doet waar-ie zin in heeft.

 

Je zou het haast vergeten, maar bij het lopen van een schemerronde zou je zo nu en dan ook een andere speler kunnen waarnemen, al moet je er vaak wel je verrekijker voor meenemen. Voor de rest krijg je op Lauswolt vooral heel veel ruimte voor bezinning. Jij en je gezelschap als dankbare figuranten in een symbiotisch Fries natuurschouwspel, met verder niets anders dan volledige stilte.